اسیدلاکتیک چیست و چه می‌کند؟

نخست لازم است که با مفهوم کلی اسیدلاکتیک آشنا شوید. در واقع اگر یک ورزشکار هستید یا از بافت عضلانی بدن خود راضی نبوده و می‌خواهید آن را تقویت کنید. بهتر است حداقل این تیترها را تا انتها بخوانید. اسیدلاکتیک که لاکتات نیز نامیده می‌شود، محصول متابولیسم پیرووات در شرایط بی‌هوازی است. بافت‌هایی که بیشترین اسیدلاکتیک را تولید می‌کنند سلول‌های ماهیچه‌ای و گلبول‌های قرمز هستند. افزایش سطح لاکتات و pH برابر یا کمتر از 7.35 باعث اسیدوز لاکتیک می‌شود. دو نوع اسیدوز لاکتیک وجود دارد. نوع A و نوع B اسیدوز لاکتیک نوع A معمولاً به دلیل هیپو پرفیوژن و هیپوکسی طولانی‌مدت بافت‌ها ایجاد می‌شود، درحالی‌که اسیدوز لاکتیک نوع B به ناتوانی در پردازش مقدار موجود پیرووات به دلیل اختلال در عملکرد بافت، غیرمرتبط با هیپوکسی مربوط می‌شود. اسیدلاکتیک یک مولکول مهم در تنفس سلولی، تولید گلوکز، تنظیم التهاب و سیگنال‌دهی مولکولی است. در شرایط بی‌هوازی، گلوکز (و به طور خاص، پیروات) به اسیدلاکتیک تبدیل می‌شود تا برای سلول‌ها انرژی تولید کند. انرژی همچنین می‌تواند در کلیه‌ها تولید شود، جایی که لاکتات می‌تواند برای تولید انرژی با تولید CO2 اکسید شود، فرایندی که اکسیژن مصرف می‌کند اما ATP تولید می‌کند. علاوه بر این، اسیدلاکتیک را می‌توان در گلوکونئوژنز استفاده کرد، فرایندی که هم در کبد و هم در کلیه‌ها اتفاق می‌افتد و می‌تواند اسیدلاکتیک را با مصرف اکسیژن و ATP به گلوکز تبدیل کند. لاکتات همچنین دارای اثرات ضدالتهابی است و باعث افزایش تحمل سیستم ایمنی می‌شود و به‌عنوان یک مولکول سیگنال‌دهنده نقش عمده‌ای در تشکیل حافظه و محافظت از عصبی، بهبود زخم، آسیب بافت ایسکمیک، رشد سرطان و متاستاز سرطان ایفا می‌کند.

لاکتیک اسید با عضلات شما چه می‌کند؟

تمرین با اسیدلاکتیک یک روش تمرینی فوق شدید است که عمدتاً توسط ورزشکاران حرفه‌ای استفاده می‌شود و به طور مداوم و عمدی بدن را به سمت آستانه لاکتیک خود از طریق تمرینات تناوبی سنگین با استراحت کم در بین ست‌ها فشار می‌دهند. تمرین با اسیدلاکتیک بدن شما را مجبور می‌کند تا مقادیر زیادی اسیدلاکتیک تولید کند و رشد ماهیچه‌ها و کاهش چربی را افزایش دهد. میزان ترشح هورمون رشد در تمرینات اسیدلاکتیک می‌تواند تا 9 برابر میزان تولید شده در شرایط عادی باشد. اسیدلاکتیک با سرعتی سریع‌تر از آنچه بدن می‌تواند آن را پردازش و حذف کند، جمع می‌شود. این تجمع باعث آزادشدن تستوسترون و هورمون رشد انسانی می‌شود که هرکدام یک ترفند بسیار مفید برای خود دارند: تستوسترون سلول‌های چربی را برای سوخت می‌سوزاند و هورمون رشد در جای خود شروع به ساختن ماهیچه‌های بدون چربی می‌کند. اسیدلاکتیک عمدتاً در سلول‌های ماهیچه‌ای و گلبول‌های قرمز خون تولید می‌شود. زمانی که بدن کربوهیدرات‌ها را تجزیه می‌کند تا زمانی که سطح اکسیژن کم است برای انرژی استفاده کند، شکل می‌گیرد. زمان‌هایی که ممکن است سطح اکسیژن بدن شما کاهش یابد عبارت‌اند از: در حین ورزش شدید. بدن در طول تمرینات با شدت بالا مانند دوی سرعت، پاورلیفتینگ و تمرینات چابکی اسیدلاکتیک تولید می‌کند. اسیدلاکتیک اساساً یک محصول زائد است که در جریان خون آزاد می‌شود، نشانه‌ای است که ماهیچه‌های شما به روشی سریع‌تر برای تولید انرژی روی می‌آورند.

اسیدوز لاکتیک چیست؟

اسیدوز لاکتیک به ترکیبی از افزایش سطح لاکتات و کاهش pH سرم خون فرد برابر یا کمتر از 7.35 اشاره دارد. این شایع‌ترین علت اسیدوز متابولیک شناسایی شده در افراد بستری در بیمارستان در نظر گرفته می‌شود. دو نوع اسیدوز لاکتیک وجود دارد.

• نوع A
• نوع B

اسیدوز لاکتیک نوع A در اثر هیپو پرفیوژن و هیپوکسی طولانی‌مدت بافت‌ها ایجاد می‌شود. معمولاً زمانی رخ می‌دهد که مصرف اکسیژن بیشتر از اکسیژن‌رسانی باشد و در نتیجه سلول‌ها برای دریافت انرژی تحت گلیکولیز بی‌هوازی قرار می‌گیرند. اسیدوز لاکتیک نوع A می‌تواند در اثر همه انواع شوک (مانند سپتیک، قلبی، هیپوولمیک، انسدادی)، ایسکمی منطقه‌ای (مانند اندام) و فعالیت عضلانی بی‌هوازی (مانند تمرین تناوبی با شدت بالا، وزنه‌برداری) ایجاد شود. از سوی دیگر، اسیدوز لاکتیک نوع B ناشی از منابعی غیر از هیپو پرفیوژن و هیپوکسی بافتی است که منجر به اختلال در عملکرد بافت و ناتوانی در پردازش پیرووات موجود می‌شود. در نتیجه، مسیرهای متابولیکی جایگزین برای تولید پیرووات رخ می‌دهد که چرخه اسیدلاکتیک را فعال می‌کند و در نتیجه منجر به سطوح بالای لاکتات می‌شود. علل اسیدوز لاکتیک نوع B عبارت‌اند از: بیماری کبد، بدخیمی‌ها، داروها (مانند متفورمین، اپی‌نفرین)، کمبود تیامین، ورزش بیش از حد، کتواسیدوز دیابتی و مسمومیت با الکل.

علت تجمع اسیدلاکتیک در بدن چیست؟

موضوع مهم، تجمع این ماده در بدن انسان است که می‌تواند خطرساز باشد. البته که بدن همیشه نیاز به مصرف یک انرژی برای فعالیت خواهد داشت و حتی اگر نوع معمول آن را دریافت نکند، می‌تواند از عضلات استفاده کند. به همین دلیل است که برخی پس از مدتی، دچار مشکلاتی مانند کاهش وزن بی‌رویه می‌شوند. افزایش لاکتات می‌تواند نتیجه افزایش تولید اسیدلاکتیک، کاهش کلیرانس اسیدلاکتیک یا ترکیبی از هر دو باشد. دلایل متعددی برای تجمع اسیدلاکتیک در بدن وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به:

• شوک سپتیک
• هیپو پرفیوژن بافتی (به‌عنوان‌مثال به دلیل قرارگرفتن در معرض مونوکسید کربن)
• ایست قلبی
• ایسکمی بافت منطقه‌ای
• فعالیت عضلات بی‌هوازی
• کتواسیدوز دیابتی
• سموم و عوامل دارویی
• کمبود تیامین
• بدخیمی‌ها
• و نارسایی کبدی

اشاره کرد. این مشکلات زمانی که میزان ورزش شما افزایش یابد به‌مراتب خطرناک‌تر هم خواهد شد.

عارضه اسیدوز لاکتیک

اسیدوز لاکتیک زمانی اتفاق می‌افتد که بدن اسیدلاکتیک بیش از حد تولید می‌کند و نمی‌تواند آن را با سرعت کافی پردازش یا حذف کند. این وضعیت می‌تواند به‌سرعت رخ دهد و ممکن است منجر به عوارض شدید شود. اسیدوز لاکتیک اغلب یک عارضه از سایر شرایط سلامتی است. برخی از علل اسیدوز لاکتیک عبارت‌اند از:

• نارسایی قلبی
• عفونت شدید
• شوکه شدن
• دیابت کنترل نشده
• آسیب یا بیماری کبد
• بیماری یا نارسایی کلیه
• سپسیس

برخی از داروها نیز می‌توانند باعث اسیدوز لاکتیک با منبع معتبر شوند. این موارد همین‌طور، شامل متفورمین، یک درمان خط اول برای دیابت، و مهارکننده‌های نوکلئوزیدی رونوشت معکوس است که پزشکان برای درمان HIV تجویز می‌کنند.

استفاده از لاکتیک در ورزش

درصورتی‌که ورزش‌های سخت و مداوم انجام می‌دهید، احتمالاً به دنبال یک راه میان‌بر برای عضله‌سازی هستید. وقتی که ورزش می‌کنید این مهم است که بیش از حد انرژی و کالری به خود فشار وارد نکنید، در غیر این صورت از ذخیره معمول بدن شما استفاده می‌شود. این حتی می‌تواند سبب آسیب‌دیدگی‌های جدی نیز شود. یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که در بدن شما ایجاد خواهد شد و پیش‌ازاین هم در مورد آن صحبت کردیم، تولید اسیدلاکتیک است. این اسید در بدن شما تولید شده و هنگامی که ورزش می‌کنید شدت می‌یابد. درصورتی‌که می‌خواهید جلوی آن را بگیرید، احتمالاً به شما پیشنهاد می‌شود که از مکمل‌هایی که در بازار عرضه می‌شوند کمک بگیرید. در حال حاضر اسیدلاکتیک خوراکی 85 درصد یکی از محصولاتی است که در مجموعه دیجی شیمی عرضه شده است. بر مبنای استفاده از این ماده، شما می‌توانید مقاومت بدن خود را در مقابل کاهش تدریجی عضلات بهبود داده و مشکلات خود را کم‌کم رفع کنید.

دیگر استفاده‌ها از اسیدلاکتیک

البته که از این اسید در حوزه‌های صنعت و تولید مواد خوراکی نیز استفاده می‌شود. بسیاری از کارخانه‌های فراوری لبنی و مواد غذایی، از جمله اصلی‌ترین مشتریان این محصول هستند. ماست، کفیر و پنیر بر پایه بهره‌گیری از این اسید ساخته می‌شود.  باکتری‌های اسیدلاکتیک، میکروارگانیسم‌های گرم مثبت و کاتالاز منفی هستند که برای تولید غذاهای تخمیر شده استفاده می‌شوند. از نظر فیزیولوژی، می‌توانند موجب ایجاد تغییرات ساختاری مهم شوند. البته جلوگیری از تکثیر میکروب‌های فاسدکننده مواد غذایی و پاتوژن‌های مواد غذایی، و کاهش عفونت‌های ویروسی مرتبط با غذا از جمله کلیدی‌ترین و اصلی‌ترین مفادی است که سبب می‌شود بهره‌گیری از این ماده هر روز در دنیای صنعت بیشتر از قبل شود. همین‌طور در تولیدات حاوی مقادیر اسید، یکی از پیش‌نیازهایی که هم می‌تواند طعم‌دهنده باشد و هم موجب ماندگاری اغذیه شود، لاکتیک خواهد بود. مثلاً در شرکت‌های تولید خیارشور، ترشی و زیتون جز گزینه‌های اصلی خواهد بود. این اسید به‌عنوان یکی از بهترین نگه دارنده‌های غذا نیز در دنیا مورداستفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از شرکت‌های فعال و بزرگ در حوزه صنعت و فراوری خوراکی،  این ماده کلیدی، مهم و شگفت‌انگیز را به محصولات غذایی که قرار است تاریخ استفاده داشته باشند،  مانند، انواع نوشیدنی‌ها، محصولات فراوری گوشت و مرغ، نان، دسر، زیتون و مربا اضافه می‌کنند تا عمر طولانی‌تری داشته و همین‌طور گستره وسیع‌تری از تاریخ انقضا را برای هر محصول ایجاد می‌کنند. اسیدلاکتیک یک نگهدارنده بسیار کلیدی، کم ضرر و همین‌طور استاندارد است زیرا می‌تواند باکتری‌های منفی و غیرمفید موجود در غذا را از بین برده و علاوه‌برآن و وجود میکروب‌هایی که می‌توانند خطرساز باشند را سرکوب کند. اسیدلاکتیک همچنین به جلوگیری از تغییر رنگ در بسیاری از اغذیه کمک می‌کند و به‌عنوان یک عامل ژل کننده و یک عامل خشک‌کننده عمل می‌کند.